Open Source for the Enterprise - Ya Da - Siz Söylemeyin, Analize Söyletin - Bölüm 4

Siz söylemeyin, analiz söylesin. Bu bölüm Return on Investment (ROI), yani yatırımın geri dönüşü kavramının açık yazılıma uygulanmasına ayrılmış. ROI raporu, tahmin edileceği gibi, yönetime sunuluyor ve IT'cilerce pek kanıksanmıyor, çünkü:

• ROI incelemesinin sonuçları öznel nitelikte olduğundan yapılan kabullere göre değişebiliyor.
• Açık yazılımın sistem mimarisine getirdiği sadeliği ve esnekliği rapora dahil edemiyorsunuz, yani sadelik ve esneklik kendi başına para etmiyor.
• IT'ciler kullanılan yeni teknolojinin gelirleri nasıl artıracağını kestirmekte zorluk çekiyor, ya da kestirmek istemiyor.

Fakat IT'ciler istemese de yöneticiler ve finansçılar ROI'ye bayılıyor ve ROI güzelce kullanılıyor. Kısaca, allem edip kullem edip, kabulleri esnetip ROI'yi makul değerlere çekiyorsunuz ve yönetime kabul ettiriyorsunuz. İkna meselesi.

AÇIK YAZILIM İÇİN ROI

ROI'nin formülü şu şekilde verilmiş:

(Geri Dönüş)/(Yatırım) = ROI

Geri Dönüş = (Kar Artışı + Tasarruf)
Yatırım = (Değerlendirme Masrafı + Lisans ve Bakım Masrafı + Kurulum Masrafı + Entegrasyon ve Özelleştirme Masrafı + Operasyon ve Destek Masrafı)

Bu denklemin anlamlı olabilmesi için bilinmesi gerekenler:

• Değerlendirilecek zaman dilimi nedir? 1 sene mi? 2 sene mi?
• Mukayese edilecek alternatifler mevcut mu? Kısa zamanda çok kar mı istiyoruz, uzun vadeli tasarruf mu istiyoruz?
• Şirketin beklediği en düşük ROI nedir?
• Masraflara altyapı giderleri (elektrik, barındırma, vs.) dahil edilecek mi?

Birden fazla alternatif için ROI hazırlanıyorsa, yukarıdaki konularda tutarlı olmak gerekiyor.

Şimdi payda kısmında bulunan masrafları inceleyelim:

• Değerlendirme Masrafı: Açık yazılımın değerlendirilmesi önce bulunmasını, ardından bir makinaya kurulup kurcalanmasını gerektiriyor. Bu işlemin süresi de yazılım ekibinin kabiliyetine göre değişiyor. Önceki bölümlerde anlatılanları biliyorsak, bu sürecin maliyetini az çok kestirebiliriz. Ticari yazılımda ise analiz rolünü IT değil yönetim alıyor.
• Lisans ve Bakım Masrafı: Açık yazılımın her zaman bedavaya gelmiyor: Red Hat ve SuSe Linux kurulum ve güncelleme paketlerine üyelik için, JBoss dökümantasyon için, Resin ise ticari kullanım için belli bir ücret istiyorlar. Birtakım şirketler de açık yazılım danışmanlığı yaparak sistemin kurulumu ve bakımı için belli bir ücret alıyorlar.
• Kurulum Masrafı: Açık yazılımda kurulum sihirbazları olmadığı için, yine IT ekibinin kabiliyet seviyesine göre kurulumun zaman maliyeti oluyor.
• Entegrasyon ve Özelleştirme Masrafı: Halihazırdaki sistemle uyum sağlamak için açık yazılıma eklenti yazılması gerekebilir, veya başka yazılımların kullanılması gerekebilir. Bu masraflar açık yazılım için daha yüksek oluyor çünkü ticari yazılım, birtakım platformlar için genişletilmiş oluyor. Fakat tabii ki açık yazılım kullanmak esnekliği artırıyor ve iyi bir IT takımıyla ticari yazılımın destek veremeyeceği bir platforma entegre edilebiliyor. Kullanılacak açık yazılıma ve IT ekibinin kapasitesine bakarak hazırlanan entegrasyon ve özelleştirme masrafı da paydaya ekleniyor.
• Operasyon ve Destek Masrafı: Sistemi kullanmaya devam ettikçe doğacak masraflar bu kaleme dahil edilmiş: test ortamının sağlanması, sistemin genişlemesi için yeni sunucuların eklenmesi, yedekleme veya çökmeye karşı kullanılacak yeni sunucular, vs. Yapılan analizin vadesi ve sistemin gerektirebileceği değişiklikler göz önünde bulundurularak bu kalem de kolayca hesaplanabilir.

Bu bilgileri kullanarak detaylı bir analiz yapıyorsunuz, Microsoft'un Linux ROI'sini Windows'tan düşük gösterirken yaptığı gibi kabulleri esnetiyorsunuz ve ROI'ye ne istiyorsanız onu söyletiyorsunuz. Güzel giyinin ve güzel kokun. Unutmayın ki, analizler, kendilerine istediğiniz şeyi söyletmeniz için vardır.